Çfarë është kultura e personave të shurdhër?

Kulturat e botës ndryshojnë nga njëra-tjetra në shumë mënyra – komunitetet mund të përdorin gjuhë të ndryshme, të hanë ushqime të ndryshme, të veshin rroba të ndryshme dhe të praktikojnë fe të ndryshme. Komunitetet e personave të shurdhër në mbarë botën përcaktohen nga vlerat, besimet dhe praktikat e tyre kulturore dhe ekziston një marrëdhënie e ndërlikuar në mes të kulturës së personave të shurdhër, gjuhëve të shenjave dhe identitetit të personave të shurdhër.

Komunikimi përmes gjuhës së shenjave është karakteristikë e kulturës së komuniteteve të personave të shurdhër. Përdorimi i kontaktit pamor në mënyrë të qëndrueshme dhe të papenguar gjatë një diskutimi është shumë i rëndësishëm. Që diskutimi të jetë i pakufizuar nevojitet dritë e mjaftueshme, ndërsa në errësirë diskutimi mund të bëhet në formën taktile – e cila është formë e preferuar e komunitetit të shurdhër-verbër. Kur personat e shurdhër bëjnë me shenja në grupe më të mëdha, personat tjerë shpesh qëndrojnë ose ulen në një rreth me qëllim të rritjes së dukshmërisë. Kur personat e shurdhër mblidhen në ngjarje të ndryshme ndërkombëtare si lojërat sportive (p.sh. lojërat Olimpike për të shurdhërit) dhe konferenca apo kongrese ndërkombëtare, shpesh ka ndërveprime të forta dhe kur ngjarja përfundon kjo “fluskë” kalimtare e komunikimit me shenja zhduket, pasi njerëzit kthehen në vendet e tyre amtare.

Në mesin e praktikave të ndryshme të personave të shurdhër ka dallime, por disa praktika janë tipike për shumë komunitete të të shurdhërve dhe kjo i bashkon personat e shurdhër nga e gjithë bota. Megjithëse gjuhët e shenjave janë reciprokisht të pakuptueshme ato “duken” të ngjashme në disa mënyra – përdorin artikulim manual, shprehje të fytyrës, dhe kontakt pamor, ndërsa hapësira përdoret për efekt gramatikor. Prandaj edhepse gjuhët e shenjave janë të ndryshme nga njëra-tjetra, përdorimi i një gjuhe të shenjave bashkon njerëzit e shurdhër nga pjesë të ndryshme të botës.

Identiteti i personave të shurdhër lidhet me përvojat e përbashkëta që kanë personat e shurdhër dhe ndjenjat e përkatësisë së një komuniteti që i përdor shenjat. Ky identitet natyrisht ndryshon nga një individ në tjetrin, por kultura, identiteti dhe gjuha janë elemente që janë një pjesë e rëndësishme e qenies njerëzore. Kultura e personave të shurdhër është njëra nga shtyllat themelore të komunitetit të shurdhër.

Referenca:
Working Together – Manual for Sign Language Work within Development cooperation.
https://slwmanual.info/#chap_2_3 > 24.9.2017